لیگ برتر فوتبال استان و چند نکته جهت یادآوری
رقابت‌های لیگ به‌اصطلاح برتر استان اردبیل با قهرمانی تیم میعاد مغان به پایان رسید.
۱۰ تیم حاضر در مسابقات در دو گروه ۵ تیمی قرار گرفتند. در نیمه راه یکی از تیم‌ها انصراف داد و از ادامه رقابت‌ها خودداری نمود. لیگی که با ده تیم رقابت‌هایش آغاز شده بود با ۹ تیم به پایان رسید.
وقتی رقابت‌های دور مقدماتی به ایستگاه پایانی رسید با تصمیم هیئت فوتبال استان، انقلابی در روند مسابقات فوتبال لیگ صورت گرفت و از هر گروه ۴ تیم به مرحله بعدی راه یافتند!! یعنی از گروه پنج تیمی چهار تیم و از گروه چهارتیمی همه تیم‌ها مجوز حضور در دور دوم رقابت‌ها را کسب کردند!!
در دور دوم شاهکار دیگری از دست‌اندرکاران فوتبال اردبیل به نمایش درآمد. بازی‌های لیگ به‌صورت تک حذفی ادامه یافت. در رقابت‌های دور اول حذفی برخی تیم‌ها میهمان و بعضی میزبان شدند و از دور دوم خط قرمزی بر میزبانی و میهمانی کشیده شد و مسابقات در زمین بی‌طرف پیگیری گردید.
در دور اول حذفی، تیم‌هایی چون نیکان اردبیل به تصمیم هیئت فوتبال اعتراض کرده و از مسابقات کنار کشیدند. تیم‌هایی که به تصمیم خلق‌الساعه هیئت، لبیک گفته بودند بعداز شکست به صف منتقدان پیوستند و فریاد یاحق و یا حق‌کشی سردادند.
چرا لیگ به‌اصطلاح برتر!!
به گواهی آرشیو موجود، در آغاز رقابت‌ها به چند دلیل از جمله برگزاری رقابت‌ها به‌صورت رفت‌وبرگشت و صعود دو تیم از لیگ یک، استفاده از عنوان لیگ برتر به این رقابت‌ها را در دستور کار قرار دادیم ولی به‌مرور و با اتفاقاتی که افتاد از جمله عدم پاسخ‌گویی به اعتراضات، صعود چهارتیم از هر گروه و آغاز رقابت‌های دور دوم به‌صورت حذفی به این نتیجه رسیدیم که اطلاق عنوان لیگ برتر به این رقابت‌ها جفا در حق لیگ‌هایی است که تحت نام برتر در نقاط مختلف کشور با نظم و ترتیب خاص و با رعایت مقررات و اصول شناخته‌شده برگزار می‌شود. رقابت‌هایی که در اردبیل برگزار شد اساس و پایه‌اش بر مبنای تصمیمات فردی و به‌دور از قواعد و مقررات اعلام‌شده در آیین‌نامه‌ها و اساس‌نامه‌ها بوده و اصولا نمی‌تواند لیگ برتر نامیده شود.
نهایت آرزوی یک دوستدار فوتبال می‌باشد که روزی برگزاری مسابقاتی بدون نقص در فوتبال به‌عنوان لیگ برتر را شاهد باشد. هر کسی در هر مسئولیتی که به این کار همت کند خدمت بزرگی به فوتبال منطقه خواهد کرد. در سال‌های اخیر تجربه نشان داده است که رقابت‌های نیم‌بند و برگزاری صرف مسابقات بدون توجه به خروجی‌های آن دردی از مصائب ناتمام فوتبال ما را درمان نکرده است. اگر همچنان در روزمرگی و بدون تغییر و تحول اساسی در ساختار مدیریتی فوتبال گرفتار باشیم رسیدن به هدفی ایده‌آل سرابی بیش نخواهد بود.
گروه مشاوران
روند برگزاری رقابت‌های لیگ به‌اصطلاح برتر استان نشان‌دهنده تکرار رفتارهای کلیشه‌ای سال‌های اخیر است. اگر هیئت فوتبال از مشاورینی آگاه و آشنا به رموز فوتبال و قواعد و سنت‌های حاکم بر آن بهره می‌برد اتخاذ تصمیمات تعجب‌برانگیزامکان‌پذیر نمی‌شد.
عزیزانی که در برخی ازمحافل، مدعی مشورت دادن به دست‌اندرکاران فوتبال استان هستند چرا در ارتباط با لیگ به‌اصطلاح برتر موضع‌گیری نکردند، سکوت آن‌ها در قبال داستان این فصل لیگ به‌اصطلاح برتر چه مفهومی می‌توان دنبال داشته باشد؟
دلسردی مردم
فصلی که همین چند روز پیش به پایان رسید نسبت به سال‌های قبل چند ویژگی خاص داشت. حضور تیم‌هایی از شهر اردبیل و رقابت تنگاتنگ آن‌ها برای رسیدن به قهرمانی، ثابت‌کننده‌ی خیلی از ادعاهای منتقدین فوتبال اردبیل بود. وقتی گفته می‌شود که فوتبال اردبیل برای درخشش از قابلیت‌های لازم برخوردار است حرف بیهوده‌ای زده نمی‌شود فقط برای پیمودن راه پیشرفت باید زمینه فراهم گردد.
حضور شهرداری، وحدت، نیکان و آرتاویل جوان برای لیگ به‌اصطلاح برتر این فصل اعتبار دوچندان بخشید. برای حفظ این تیم‌ها و تقویت آن‌ها اگر مسئولین فوتبال اقدام نکنند و حمایت لازم به عمل نیاورند عواقب خطرناکی ممکن است به‌دنبال داشته باشد. دلسردی دست‌اندرکاران تیم‌ها یکی از عواملی است که مجموعه تیم‌های فعال را از ادامه فعالیت باز می‌دارد. اگر به گسترش فوتبال و توسعه واقعی آن اعتقاد داریم با تصمیمات و رفتارهای خود، دلسردی را رواج ندهیم و با این روش به پیکر نیمه‌جان فوتبال استان ضربه‌های کشنده و نابودکننده وارد ننماییم.
مبارزه با تخلف
برخورد شفاف با تخلفات انجام گرفته همراه با ادله و برهان، حلقه گم‌شده فوتبال در سال‌های اخیر می‌باشد. نباید اجازه داد که اصرار به کج‌راهه در فوتبال نهادینه شود. عبور از کنار برخی از مشکلات نشان‌دهنده ضعف در تصمیم‌گیری و نداشتن دل‌وجرئت کافی در برخورد با رفتارهای نسنجیده است. این که تخلف‌ها را مشاهده کنیم و برای فرار از دردسرهای احتمالیِ تصمیم‌گیری‌های درست مسائل را ماست مالی کرده و کدخدامنشانه سر و ته قضیه را درآوریم و همه را به نوعی از خود راضی نگاه داریم خدمتی به فوتبال انجام نداده و آگاهانه و ناآگاهانه به مانعی برای پیشرفت آن تبدیل می‌شویم.
کمیته انضباطی
وظیفه کمیته انضباطی و به‌خصوص مسئول این کمیته چیست؟ شنیده‌ایم که بزرگواری به نام آقای کریمی مسئولیت را عهده‌دار است ولی تاکنون از این کمیته اطلاعیه‌ای، حکمی چه موقت و چه دائم و از همه مهم‌تر گفت‌وگویی با رسانه‌ها جهت آشنایی و تشریح اهداف مشاهده نشده است.
آن‌طور که شنیده می‌شود اکثریت اعتراضات و شکایات انجام‌شده در لیگ به‌اصطلاح برتر امسال با صدور حکم و انتشار آن برای افکار عمومی مواجه نشده است. روشن شدن این امر و حتی معرفی اعضای کمیته بر اساس آیین‌نامه و اساسنامه و اعضای کمیته استیناف آیا ایرادی دارد؟ ما که به نوبه خود خوشحال می‌شویم در مصاحبه‌ای با رئیس کمیته انضباطی به طرح سؤالات بپردازیم و نظرات وی را برای آگاهی افکار عمومی منتشر بکنیم.
تغییر ساختار
فوتبال استان برای دست یافتن به جایگاهی مناسب نیاز به همکاری تعداد بیشتری از استخوان خرد کرده‌های خود دارد. با یک بررسی کوتاه می‌توان میزان موفقیت افرادی که گوشه‌ای از امور فوتبال استان را در دست دارند مشخص کرد. تغییر و جابجایی افراد در مسئولیت‌ها می‌تواند تحرکی در رفتارها و عملکردها ایجاد نماید. کسانی که دستی در آتش دارند به‌خوبی می‌دانند که گره فوتبال ما در چه نقاطی است و چون فکری به حال گشودن آن نشده است بر تعداد گره‌ها هرروز اضافه شده و بازگشایی آن به یک معضل بزرگ تبدیل گردیده است. فعال شدن کمیته‌ها در عمل و نه در حرف، استفاده از افراد مستقل و کارا و قدرتمند در بهبود امور و برچیده شدن بساط خودمحوری می‌تواند مؤثر واقع شود. آیا اراده‌ای برای این تغییر و دعوت از چهره‌های جدید برای سروسامان دادن به فوتبال استان وجود دارد؟
اجرای عدالت
ورزش و فوتبال بدون عدالت پشیزی ارزش نخواهد داشت. در چارچوب هیئت‌های استانی وجود کمیته‌هایی چون انضباطی صرفاً برای اجرای عدالت و جلوگیری از رفتارهای یک‌جانبه و طرفداری‌های آزاردهنده است. اگر امروز در مقام یک مسئول و تصمیم‌گیرنده به سؤالات مطرح‌شده در حوزه مدیریتی پاسخ‌گو نباشیم مطمئناً اقدام ما در حافظه تاریخی ورزش و فوتبال و دوستداران آن ثبت می‌شود و چون معتقدیم که در دنیا هر عاملی العمل دارد باید در انتظار عکس‌العمل‌ها باشیم. به قول مولوی
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
برای این که هرگونه حرف‌وحدیث و عوامل حاشیه ساز را از مجموعه مدیریتی دور کنیم پاسخ‌گویی به همه ابهامات و سؤالات مطرح‌شده ضروری است. صحنه ورزش عرصه روی آوردن به ارزش‌ها و صفات نیکو و پسندیده است، همان‌طوری که انتظار می‌رود ورزشکاران در رعایت اخلاق مثبت ثابت‌قدم باشند مسئولین نیز باید تلاششان بر پایه احقاق حق و جلوگیری از هرگونه بی‌عدالتی و اجحاف باشد در غیر این صورت مطمئن آه کسانی که حق قانونی‌شان پایمال شده‌است در جایی یقه عوامل تصمیم‌های غلط و جانب‌دارانه را خواهد گرفت.
خانمان‌سوز بود شعله آهی گاهی
ناله‌ای می‌شکند پشت سیاهی گاهی
اشتباه و سهل‌انگاری
در فصلی که گذشت رقابت‌های لیگ به‌اصطلاح فوتبال استان تحت تأثیر داوری‌ها قرار داشت. ناتمام ماندن برخی از دیدارها و حرکت‌های خارج از اصول و چارچوب اخلاق و حتی مورد حمله قرار گرفتن داوران از مسائلی است که توجه به آن و آسیب‌شناسی و مشخص کردن علل آن‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد.
کسانی که فعالیت‌های فوتبالی را دنبال کرده و در برخورد با مشکلات صادقانه هستند، می‌دانند که در رقابت‌های فوتبال، اشتباهات داوری امری اجتناب‌ناپذیر است تا جایی که معروف‌ترین داوران دنیای فوتبال نیز ناخواسته مرتکب اشتباهاتی می‌شوند. آن‌ها به‌راحتی فرق جوسازی و شانتاژ و تخریب داوران با اشتباهات سهوی را تشخیص می‌دهند آن‌چه برای یک دوره از رقابت‌های فوتبال مهم بوده و همه به آن حساس می‌باشند سهل‌انگاری است. سهل‌انگاری مسئولان و متولیان امر که با نحوه عملکرد خود و عدم دقت در چینش داوران و در نظر نگرفتن شرایط هر مسابقه، تیم‌ها، محل برگزاری و حضور تماشاگران، خود در ایجاد حاشیه کمک می‌کنند و در خنثی کردن برخی از حرکت‌های تفرقه افکنانه و منفعت‌طلبانه و شهرت طلبانه موفق عمل نمی‌نمایند.
خطر شهرت طلبان و منفعت‌جویان
لیگ به پایان رسید و مسلماً از هم‌اینک باید برای فصل آینده و جهت انجام رقابت‌های آبرومندانه با اعمال تغییرات لازم برنامه‌ریزی کرد. اگر دوست داریم فوتبال استان را حمایت بکنیم و در انجام وظیفه کوچک‌ترین کوتاهی نداشته باشیم باید برای فراهم کردن فضای سالم کاری تلاش نماییم. فضایی که در آن صداقت و یک‌رنگی حرف اول و آخر را بزند و برای چاپلوسی، باندبازی، بذل و بخشش‌های غیراصولی، تصمیمات غیرمنطقی، روباه صفتی و ایجاد تفرقه در بین اهالی فوتبال جایی نباشد.
بحث عقب‌ماندگی فوتبال و دور ماندن اهالی فن از دایره تصمیم‌گیری، دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد که یکی از آن‌ها شهرت‌طلبی و منفعت‌جویی است. متأسفانه هر وقت افرادی با خصوصیات ذکر شده در بدنه فوتبال نفوذ کرده و جاپایی برای خود دست‌وپا کرده‌اند در دور کردن فوتبال از قافله وحدت و بهره‌گیری از همه داشته‌ها به‌خوبی ایفای نقش نموده‌اند. نباید اجازه داد که فوتبال و رقابت‌های سطوح مختلف آن قربانی شهرت طلبی و منفعت جویی عده‌ای انگشت‌شمار گردد.
واقعیات و توقعات
فوتبال ما با توجه به شرایط موجود و داشته‌هایش در سال‌های اخیر در صحنه‌های مختلف به‌خصوص در رقابت‌های منطقه‌ای که پایین‌ترین سطح رقابت‌ها در کشور است کاری از پیش نبرده است. امکانات، بحث مدیریت و سیستم باشگاهی و حال‌وروز فعالان عرصه نشان می‌دهد که با توجه به واقعیات، چنین عملکردی منطقی است چراکه موفقیت در فوتبال به عوامل مختلف که چون دانه‌های زنجیر به‌هم متصل هستند، نیاز دارد اما با توجه به پیشینه و استعدادهای موجود و نیروی انسانی کافی توقعاتی که از این رشته در نظر افکار عمومی است نتایج به دست آمده خوشایند و قابل‌قبول نمی‌باشد.
اردبیل در سال‌های نه‌چندان دور، برگزاری رقابت‌های لیگ منظم و پویا را شاهد بوده‌است و بنابراین دوستداران این رشته ورزشی انتظار دارند که مسئولین فعلی نیز در بالا بردن کیفیت رقابت‌ها و دوری از زیر پا گذاشتن مقررات و برگزاری رقابت‌های بدون اما و اگر و از همه مهم‌تر انجام وظایف بدون جانبداری‌ها و طرف‌داری‌ها و تعصبات دوستی قبیله‌ای و قومی اقدام نمایند. هنر مدیریت در آن خواهد بود که علی‌رغم کمبودها در برآوردن توقعات سینه‌چاکان فوتبال موفق عمل کنند و کارنامه‌ای درخشان از خود به یادگاربگذارند.
فروش امتیاز
فوتبال اردبیل درحال‌حاضر قادر نیست که از حامیان مالی قوی برخوردار گردد. شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم این اجازه را نمی‌دهد که فوتبال ما از باشگاه‌هایی به معنی اخص کلمه بهره ببرد. تشکیل خلق‌الساعه تیم‌ها و حضور آن‌ها در رقابت‌ها و عدم استمرار فعالیت این قبیل تیم‌ها در قالب باشگاهی تعریف‌شده، فوتبال را با چالش‌های متعدد روبه‌رو می‌کند.
تقصیر این کار متوجه یک ارگان و یک مجموعه نیست. تا زمانی‌که مسئولین استان و همه آن‌هایی که دراین‌راستا می‌توانند کمک نمایند نگاه فوتبالی نداشته باشند و ورزش و فوتبال را جزء نیازهای اولویت‌دار جوانان و جامعه به حساب نیاورند اوضاع فوتبال ما برهمین روال ادامه خواهد داشت و وقوع تغییراتی شگفت‌آور و رضایت کننده در آن امری غیرممکن و تقریباً محال خواهد بود.
دلیل این ادعا، اقدام میعاد مغان برای فروش امتیاز حضور در لیگ دسته سه از همان روز قهرمانی می‌باشد. این درد بزرگی برای فوتبال ما هست که قهرمانش به هر دلیل و علتی که بوده باشد هم‌زمان با دریافت جام قهرمانی به‌دنبال مشتری فروش امتیاز دسته سه باشد.
البته این درد فقط برای امسال نیست. در سال‌های اخیر نمایندگان استان در لیگ دسته سوم یا در مرحله اول حذف شده و یا از رقابت‌ها کنار کشیده و یا با تحمل رنج‌های زیاد، با اسکان شبانه در پارک‌ها صورت خود را سرخ نگه داشته‌اند.
اقدام به فروش سهمیه لیگ دسته سه نشان‌دهنده عدم ثبات در امر تیم‌داری و باشگاه‌داری و نبود توان کافی برای تأمین هزینه‌های مسابقات و یا نگاه تجاری محض برای حضور در رقابت‌های استانی می‌باشد.
تیمی که قهرمان شده و سهمیه دسته سه را به فروش می‌رساند اصلاً در فصل آینده حق حضور در رقابت‌های لیگ برتر استان را نخواهد داشت مگر این‌که امتیاز یک تیم دیگر را خریداری کند.
این چرخه، روشی است که در سال‌های اخیر در فوتبال ما حاکم بوده است و این‌که به‌جایی نمی‌رسیم و فوتبال ما سروسامان نمی‌گیرد دلیلش همین چرخش به‌دور خود بدون داشتن ابتکار عمل و حل ریشه‌ای مشکلات موجود است.