به گزارش خبرنگار ایرنا، شتر دوکوهانه موجود در استان اردبیل که تعداد کمی از آنها به جای مانده و هم اینک توسط عشایر منطقه مغان و نیز در ۲ مرکز سازمان جهاد کشاورزی نگهداری و پرورش داده می‌شود، از جمله گونه‌های نادر حیوانی به شمار می‌رود که نسل آن در معرض انقراض قرار دارد و اگر اقدامات موثری انجام نشود، به زودی بانگ جرس آن از صدا می‌افتد.

منطقه مغان در شمال استان اردبیل که از دیرباز مهد پرورش و زیستگاه شتر دو کوهانه در کشور بوده، آخرین زیستگاه و به ‌عنوان ذخیره‌گاه ژنتیکی این گونه نادر حیوانی به شمار می‌رود.

این گونه نادر در سال‌های نه چندان دور در بین عشایر جهت کوچ و حمل و نقل اثاث عشایر از ییلاق به قشلاق و برعکس نگهداری و استفاده می‌شد ولی در سال‌های گذشته با تغییر سبک زندگی عشایری و ماشینی شدن کوچ، جایگاه قبلی خود را از دست داده است.

با ادامه این روند، جمعیت نسل حیوان منحصر به فرد شتر دوکوهانه به تدریج در سطح استان اردبیل و آذربایجان شرقی از حدود ۷۰ هزار نفر در دهه ۵۰ شمسی کاهش یافته و در آستانه انقراض قرار گرفت به طوری که در اوایل دهه ۷۰، تعداد این گونه شتر به حدود ۷۰ نفر رسید.

هم‌اکنون در مجموع ۲۴۵ نفر از این گونه شتر در استان اردبیل نگهداری می‌شود که ۱۸۱ نفر آن توسط اهالی منطقه و مابقی در ۲ ایستگاه حاکمیتی پرورش شتر دوکوهانه پرورش داده می‌شود.

بنا به اعلام مسئولان جهاد کشاورزی استان اردبیل، در ایستگاه جعفرآباد مغان ۵۲ نفر و در ایستگاه جهادآباد مشگین‌شهر نیز ۲۱ نفر از این گونه شتر دوکوهانه نگهداری می‌شود.

۱۸ نفر در استان اردبیل پرورش‌دهنده شتر دوکوهانه هستند که در مجموع ۱۸۱ نفر شتر دوکوهانه در اختیار دارند و اغلب آنها یک یا ۲ نفر شتر نگهداری می‌کنند و برخی از عشایر منطقه هم ۱۴ نفر شتر دوکوهانه در اختیار دارند.

ویژگی خاص شتر دو کوهانه مغان

شتر دوکوهانه ایرانی مغان دارای جثه‌ای بزرگ، پشم و کرک زیاد بوده و در برابر گرما و سرما بسیار مقاوم است. بنا به گفته عشایر منطقه، این گونه شتر برای پیاده‌روی بسیار مقاوم بوده و قابلیت بالایی برای حرکت در مناطق کوهستانی و سنگلاخی دارد.

این گونه شتر سنگین وزن بوده و نسبت به سایر گونه‌های شتر و شترهای دوکوهانه موجود در سایر کشورها جثه و اندام بزرگتری دارد و آمیخته‌گری با این گونه، موجب تولد شترهای مقاوم با وزن بالا می‌شود.

شتر دوکوهانه مغان در سال‌های گذشته توسط عشایر منطقه نگهداری و پرورش داده شده و تغذیه آنها در کنار گله گوسفند عشایر انجام می‌شده ولی امروزه تغذیه تعداد اندک این گونه شتر به شکل دستی انجام می‌شود.

با این حالی که در سال‌های گذشته، عشایر منطقه مغان از شتر دوکوهانه برای باربری و حمل اثاث خود استفاده می‌کردند، ولی برای این شترها جایگاه نگهداری خاصی احداث نمی کردند و این گونه نادر به صورت حیوان همراه گله عشایر و برای حمل و نقل بار بین ییلاق و قشلاق نگهداری شده است.

پرورش این شتر در سال‌های گذشته برای مراتع بسیار مفید بود چرا که بسیاری از گیاهانی که علف هرز و مضر گیاهان موجود در مراتع بود، توسط این گونه شتر تعلیف شده و رشد و تکثیر برخی گونه‌های گیاهی به خصوص گونه‌های خاردار و خارشتر در مراتع کنترل می‌شد.

به گفته کارشناسان، گوشت و شیر شتر بسیار مفید بوده و برای مصارف خاص درمانی کاربرد دارد. علاوه بر این، شتر دوکوهانه مغان به علت جثه بزرگ، قابلیت تولید گوشت بیشتری داشته و به علت آناتومی خاص در واحدهای بومگردی و گردشگری نیز از مزیت جذب گردشگر برخوردار است.

آغاز اقدامات احیا و حفاظت و صیانت

در پی کاهش شدید جمعیت شتر دوکوهانه با توجه به اینکه منطقه مغان به عنوان ذخیره‌گاه ژنتیکی این گونه نادر شتر ایرانی در خاورمیانه شناخته شده، اقدامات عملی برای حفاظت و احیای این گونه نادر شتر آغاز شد.

بر این اساس، برای جلوگیری از انقراض نسل این شتر، در سال ۷۴ ایستگاه حفاظت و پرورش شتر دوکوهانه جهادآباد مشگین‌شهر توسط مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی تاسیس شد که هم‌اکنون چند نفر شتر در این ایستگاه نگهداری و پرورش داده شده و کارهای تحقیقاتی از جمله ذخیره اسپرم و انتقال جنین در این مرکز انجام می‌شود.

علاوه بر این مرکز، در سال ۸۴ سه نفر شتر دوکوهانه با حمایت‌های مالی مرکز اصلاح نژاد از طریق معاونت امور دام خریداری شده و در ایستگاه تحقیقات دام جعفرآباد مغان و در جوار ایستگاه پرورش گوسفند نژاد مغان نگهداری می‌شود که نسل شتر نگهداری شده در این مرکز نیز هم‌اینک به ۳۲ نفر رسیده است.

مرکز حفاظت و توسعه شتر دوکوهانه بخش جعفرآباد به عنوان مرکز هدف برای بررسی، برنامه‌ریزی و پشتیبانی سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد(فائو) انتخاب شده است.

علاوه بر این، برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی، آمیخته‌گری، ذخیره اسپرم و تکثیر با گونه‌های دیگر، تعداد چند نفر شتر در سال‌های گذشته به ایستگاه طلوع سمنان منتقل شده است.

اقدامات تکمیلی برای حفاظت و تکثیر شتر دوکوهانه در منطقه مغان

پس از اقدامات اولیه برای حفاظت و احیای نسل شتر دوکوهانه در استان اردبیل، اقدامات تکمیلی دیگری نیز در استان انجام شده که از آن جمله می‌توان به اجرای عملیات توسعه و اصلاح نژاد شتر دوکوهانه در قالب عملیات اصلاح نژاد دام روستایی، شناسایی و پلاک‌کوبی تک به تک شترهای موجود در منطقه مغان، ثبت مشخصات و صدور شناسنامه برای شترهای نگهداری شده توسط عشایر منطقه، احداث آبشخور، بیمه، احداث جایگاه نگهداری و مبارزه با انگل های داخلی و خارجی اشاره کرد.

در کنار این اقدامات، مرکز ملی حفاظت از شتر دوکوهانه در سال ۹۳ در شهر جعفرآباد مغان تاسیس شده و پس از تاسیس این مرکز، طرحی تحت عنوان حفاظت و توسعه ژنتیکی شتر دوکوهانه تهیه و به سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ارائه شد تا نسل این گونه شتر به صورت بین‌المللی نیز مورد حمایت قرار گیرد.

با ارائه این طرح، در مدت پنج سال اخیر، نمایندگان فائو چندین بار به منطقه آمده و از ایستگاه پرورش و حفاظت از نژاد شتر دوکوهانه در شهر جعفرآباد بازدید کرده و برای اختصاص کمک مالی اعلام آمادگی کردند.

همچنین در ادامه برنامه‌های حمایتی حفاظت و تکثیر نسل شتر دوکوهانه، بغور (شتر نر) مورد نیاز شترداران منطقه نیز از طریق ایستگاه اصلاح نژاد جعفرآباد تامین شد تا شترداران با مشکل زاد و ولد شتر دوکوهانه مواجه نشوند.

علاوه بر این، دستگاه انجماد اسپرم برای مرکز ملی حفاظت از شتر دوکوهانه جعفرآباد نیز خریداری شده تا اسپرم‌گیری و ذخیره اسپرم و ایجاد بانک ژن در این مرکز انجام شود.

تلاش سازمان جهاد کشاورزی برای احیا و صیانت از شتر دوکوهانه مغان

به گفته معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل، در پی به خطر افتادن و احتمال انقراض نسل این حیوان، ایستگاه تحقیقاتی شتر دوکوهانه مغان تاسیس شده که عمده فعالیت آن تحقیقات در زمینه تغذیه، پرورش و اصلاح‌ نژاد و پیدا کردن راهی برای حفظ نسل این نوع شتر متمرکز شده است.

منصور رستم‌نژاد با بیان این که نسل شتر دوکوهانه مغان در حال انقراض است، از همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل برای صیانت و احیای این گونه نادر با حمایت‌ “سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد(فائو) خبر داد.

وی تغییر شیوه‌ کوچ و حمل‌ بار با ماشین، اسکان‌عشایر و تغییر کاربری اراضی را از جمله علل تهدید جمعیت دامی و افزایش احتمال انقراض شتر دوکوهانه در مغان ذکر کرد.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل افزود: با اقدامات حمایتی و تخصصی، نسل این شتر در حال ازدیاد است و مرکز تحقیقاتی مغان به صورت ترویجی آماده واگذاری شترهای مازاد خود به بهره‌برداران است.

اقدامات حمایتی فائو برای صیانت از شتر دوکوهانه مغان

روند احیای شتر دوکوهانه مغان که از چند سال قبل آغاز شده، هفته گذشته با اجرای برنامه “روز مزرعه شتر دوکوهانه” در راستای اجرای طرح صیانت و حمایت از این گونه جانوری کمیاب با حضور نمایندگان سازمان غذا و خوار و بار جهانی ملل متحد (فائو) در استان اردبیل بررسی شد.

در این برنامه که با همکاری دانشگاه محقق اردبیلی و سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل و در محل ایستگاه پرورش شتر دوکوهانه در شهر جعفرآباد بیله‌سوار مغان برگزار شد، نمایندگان سازمان فائو، نماینده موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، معاون پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی، معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان اردبیل، محققان بخش علوم دامی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، مدیریت هماهنگی ترویج و مدیران و کارشناسان مربوطه به همراه شترداران استان، روند احیا و صیانت از شتر دوکوهانه مغان را بررسی کردند.

در این برنامه، اقدامات انجام یافته در پروژه آموزشی و احیایی سازمان فائو در زمینه صیانت از گونه در حال انقراض شتر دوکوهانه مغان برای جامعه عشایری دشت مغان، کارشناسان امور دام، متخصصان پرورش شتر و گردشگری کشاورزی و دام از استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، قم و تهران تشریح شد.

در این برنامه اقدامات انجام شده برای احیا و صیانت از شتر دوکوهانه مغان طی ۲ سال از جمله تشکیل و ساماندهی شترداران، اجرای برنامه آموزشی مختلف برای ارتقا و انتقال دانش فنی تخصصی، خرید تجهیزات حمایتی برای تعاونی، اهمیت و ضرورت پرورش و صیانت از شتر دوکوهانه به عنوان ذخیره ژنتیکی ارزشمند، معرفی و جلب مشارکت مردمی برای تحقق این هدف مورد ارزیابی تخصصی قرار گرفت.

بررسی قابلیت شاخص استان اردبیل در زمینه تولید محصولات دامی، برندهای شاخص استانی در حوزه دام (گوسفند مغانی، بز خلخالی و شتر دوکوهانه)، توجه بیشتر بر حفظ این نژادهای ارزشمند دامی، تسهیل روند دسترسی شترداران استان به جایگاه مناسب برای نگهداری شتر، تخصیص مراتع مناسب و بلامعارض برای چرای شتر، ضرورت مصرف نمک و نقش آن در پیشگیری از بیماری‌های شتر و سلامت آن و تاکید بر ساماندهی دفتر تعاونی شترداران از جمله موضوعات مطرح شده در این برنامه آموزشی بود.

سرپرست موقت دفتر نمایندگی فائو در ایران در پیامی به اختتامیه برنامه “روز مزرعه شتر دوکوهانه”، با تقدیر از اقدامات وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران در احیا و صیانت از این گونه جانوری، تکمیل پروژه حفاظت از شتر دوکوهانه را یک تعهد جمعی برای حفاظت از تنوع زیستی و توسعه پایدار ذکر کرد.

یوبک دهوج جی سی افزود: در راستای حفاظت از شتر دوکوهانه به عنوان گونه‌ای که توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت به ‌عنوان گونه «به شدت در معرض انقراض» شناخته شده است، فائو ۲ سال پیش پروژه‌ای را برای ارائه پشتیبانی فنی برای حفظ این گونه از طریق افزایش حفاظت در محیط طبیعی و خارج از محیط طبیعی آغاز کرد و دوره‌های آموزشی برای توانمندسازی شترداران، کارشناسان، دامپزشکان و دانشمندان در این راستا برگزار شد.

وی با تاکید بر ضرورت ارتقای معیشت دامداران محلی، ظرفیت‌سازی و افزایش آگاهی جامعه و متولیان امر در اجرای پروژه احیای شتر دوکوهانه بیان کرد: تعهد ما در حفاظت از این گونه ارزشمند با همکاری نزدیک وزارت جهاد کشاورزی ایران تحقق یافته است.

سرپرست موقت دفتر نمایندگی فائو در ایران با اشاره به ایجاد اولین هاب ژرم پلاسم برای شترهای دوکوهانه مغان در ایستگاه جعفرآباد خواستار ظرفیت‌سازی برای کارشناسان دولتی و شترداران از طریق برنامه‌های آموزشی ملی و بین‌المللی، تاسیس تعاونی شترداران از طریق تهیه تجهیزات تغذیه شد.

وی تجهیز شترهای دوکوهانه مغان به میکروچیپ، تهیه مکمل‌های غذایی، واکسن‌ها و داروها به همراه سفارشی‌سازی اپلیکیشن ساربان یار برای ثبت عملکرد این گونه را ضروری عنوان کرد و گفت: علاوه بر این اقدامات، در گذشته فناوری تولیدمثل پیشرفته مانند انجماد اسپرم شترهای دوکوهانه به کار گرفته شده و همچنین انتقال جنین این گونه به گونه دیگر نیز انجام شده است.

نماینده اعزامی فائو به کارگاه صیانت از شتر دوکوهانه در دانشگاه محقق اردبیلی و مدیر پروژه صیانت از شتر دوکوهانه کشور نیز که هفته گذشته برگزار شد، خواستار تشکیل تعاونی شترداران در منطقه مغان شد و گفت: اگر این تعاونی شکل بگیرد، نسل شتر دوکوهانه همچنان حفظ خواهد شد.

ساحره جوزی افزود: با ۳۵۰ هزار دلار اختصاص یافته از سوی فائو نمی‌توان یک نژاد یا گونه جانوری را از خطر انقراض نجات داد و ما به دنبال ارائه برنامه‌ای به دولت هستیم و در این راستا طی ۲ سال اخیر، دوره‌های آموزشی لازم به شکل تور آموزشی در مهم‌ترین مرکز پرورش شتر دنیا در دوبی با حضور کارشناسانی از مرکز اصلاح نژاد دام کشور و شتردارانی از جعفرآباد مغان برگزار شده است.

وی خواستار اختصاص ردیف بودجه از سوی دولت باید برای صیانت از شتر دوکوهانه شد و اظهار کرد: تنها با این روش و با بکارگیری کارشناسان مجربی این حوزه، دغدغه فائو برای حفظ نژاد شتر دوکوهانه در دشت مغان رفع می‌شود.

علیرضا قنبری ، رئیس دانشکده منابع طبیعی و کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی نیز در کارگاه صیانت از شتر دوکوهانه مغان، از آماده شدن پیش‌نویس طرح جامع صیانت از شتر دوکوهانه خبر داد و اعلام کرد: شتر دوکوهانه یکی از گونه‌های در معرض خطر است که روند احیا و تکثیر آن با تلاش بخش خصوصی در استان اردبیل دنبال می‌شود.

نیازها و راهکارهای حفاظت و احیای نسل شتر دوکوهانه در استان اردبیل

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با اشاره به کاهش شدید جمعیت شتر دو کوهانه خطر انقراض این گونه نادر حیوانی در ایران، خواستار تعریف و تخصیص ردیف اعتباری استانی و ملی برای حفظ، احیا و تکثیر شتر دوکوهانه در این استان شد.

منصور رستم‌نژاد، تامین نشدن اعتبارات مورد نیاز ملی و استانی برای فعالیت مرکز ملی و ۲ ایستگاه حفاظت و نگهداری، مشکل در تامین اعتبار برای تهیه نهاده و کارشناس و استخدام ساربان، فقدان توجیه اقتصادی شتر دوکوهانه برای شترداران و ارائه نشدن تسهیلات بانکی ویژه به پرورش دهندگان این گونه شتر را از جمله مسائل موجود برای حفاظت نسل این حیوان در استان اردبیل ذکر کرد.

وی همچنین قاچاق شتر دوکوهانه به سایر کشورها به علت تفاوت قیمت بالا، تغییر روش پرورش و نگهداری در پی تغییر سبک زندگی عشایر منطقه مغان به عنوان نگهدارندگان این گونه، تبدیل مراتع قشلاقی به مزارع و از بین رفتن چراگاه‌های شتر دوکوهانه در منطقه مغان و نیز بروز مشکل هم خونی در بین گله‌های موجود در ۲ ایستگاه را از جمله مشکلات موجود برای تکثیر و پرورش شتر دوکوهانه ایرانی ذکر کرد.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تصویب اعتبارات و تسهیلات ارزان قیمت برای شترداران، برگزاری جشنواره برای معرفی و حفظ این گونه نادر حیوانی، توسعه پرورش شتر با تامین اعتبارات ملی و استانی، تامین بغورهای (شترهای نر) مورد نیاز از داخل و خارج استان از طریق واردات شتر دوکوهانه از سایر کشورها، بکارگیری تکنیک‌های نوین زاد و ولد از جمله انتقال جنین و تلقیح مصنوعی ، بکارگیری کارشناسان مورد نیاز و نیز صدور کارت شناسایی برای شترداران و آموزش آنها را از جمله راهکارهای حفاظت از نسل شتر دوکوهانه در منطقه مغان ذکر کرد.

وی جذب حمایت ملی و بین‌المللی برای تجهیز و فعالیت مرکز حفاظت شتر دوکوهانه را ضروری خواند و گفت: علاوه بر ایجاد ایستگاه جهادآباد مشگین‌شهر و ایستگاه توسعه و پرورش شتر دوکوهانه در منطقه جعفرآباد مغان، اقدامات عملی برای احیا و جلوگیری از انقراض نسل این گونه شتر با همکاری سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) باید ادامه یابد.

به گزارش روابط عمومی نمایندگی ستاد دیه استان اردبیل، رئیس‌کل دادگستری و رئیس هیات امنای ستاد مردمی دیه استان روز چهارشنبه در این مراسم اظهار کرد: امروز همزمان با روز زن و روز مادر و گرامیداشت چهارمین سالگرد شهادت سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی این زندانیان با مبلغ محکومیت ۴۵۰ میلیارد ریال آزاد شدند و از جامعه بانوان خیر استان که با کمک‌های خود زمینه آزادی آنها را فراهم کردند، قدردانی می‌شود.

حجت‌الاسلام حسین کثیرلو افزود: امسال ۱۸۱ نفر از زندانیان جرایم غیرعمد و مالی با مبلغ محکومیت ۲ هزار و ۳۵۰ میلیارد ریال از زندان‌های استان آزاد شدند که از میان آنها هفت نفر از بانوان بودند.

وی همچنین با تبریک فرارسیدن سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) فضلیت‌های اخلاقی، شخصیتی و سیره زندگی آن بانوی بزرگوار را مورد اشاره قرار داد و از ایشان به عنوان الگویی ماندگار برای تمامی زنان جهان یاد کرد.

رئیس‌کل دادگستری استان اردبیل گفت: مکتب حضرت زهرا (س) می‌تواند زمینه‌ساز مسئولیت‌پذیری در جامعه و انجام صحیح وظایف و رشد فردی و پیشرفت و ترقی کشور در همه زمینه‌های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و امنیتی شود.

در جریان جشن که با حضور گسترده بانوان خیر و بسیجی همراه بود، مبلغ ۸۲۰ میلیون ریال و یک عدد انگشتر طلا با نیت کمک به آزادی زندانیان جرایم غیرعمد و مالی به ستاد مردمی دیه استان اهدا شد.

مدیحه‌سرایی و تجلیل از تعدادی از مادران شهدا و خیران برتر استان اردبیل از دیگر بخش‌های هشتمین جشن گلریزان بانوان خیر استان به میزبانی سالن ولایت سپاه اردبیل بود.

نمایندگی ستاد مردمی دیه در استان اردبیل سال ۱۳۸۱ تاسیس شده است ، از بدو تاسیس با کمک مالی نیکوکاران و این ستاد افزون بر چهار هزار و ۴۷۵ نفر با مجموع مبلغ بدهی یا محکومیت بیش از ۶ هزار و ۷۴۰ میلیارد ریال از زندان‌ آزاد شده‌اند.

هاشم علایی  اظهار کرد: این طرح با هدف تکمیل و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، طی قرارداد با شرکت مخابرات استان اجرا می‌شود.

وی از توسعه زیرساخت‌های ارتباطی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان خبر داد و گفت: تامین زیرساخت‌های ارتباطی نقش بسیار مهمی در افزایش بهره‌وری و توسعه بازار و فروش محصولات واحدهای تولیدی داشته و یکی از عوامل توسعه اقتصادی استان است.

علایی با اشاره به افزایش واحدهای تولیدی در استان و نیاز روزافزون این واحدها به بسترهای ارتباطی، بیان کرد: تکمیل شبکه فیبر نوری شهرک‌های صنعتی در مدت پنج سال اجرا می‌شود و با اجرای آن شاهد رونق تولید و تامین نیازهای ارتباطی واحدهای تولیدی خواهیم بود.

وی همچنین به اجرای شبکه تلفن ثابت در ۱۵ شهرک و ناحیه صنعتی استان اشاره کرد و افزود: برای افزایش آنتن‌دهی پیگیری‌های لازم با شرکت مخابرات استان انجام شده تا با نصب دکل‌های مخابراتی مشکلات آنتن‌دهی در شهرک‌های صنعتی استان به کمترین حد برسد.

به گزارش خبرنگار ایرنا ، خشکسالی سه ساله استان اردبیل به‌ویژه مرکز این استان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است ، طوری که به گفته سیدحامد عاملی استاندار اردبیل در حال حاضر هشت شهر استان با تنش آبی مواجه هستند و در صورت ادامه این روند باید راهکارهای اساسی برای تامین آب مورد نیاز شهروندان این استان اتخاذ کرد.

آمارهای هواشناسی شرایط پیچیده‌ای از لحاظ وضعیت بارندگی‌های استان در فصل پاییز امسال نشان می‌دهد به طوری که امسال گرم‌ترین پاییز استان از ابتدای راه‌اندازی ایستگاه‌های هواشناسی در این استان رقم خورد و با توجه به افزایش دمای استان در حال حاضر کوه سبلان به عنوان ذخیره‌گاه و منبع تامین آب اردبیل تقریبا بدون برف است و کوهنوردان در این موقع سال به راحتی می‌توانند به سبلان صعود کنند.

این شرایط باعث شده است وضعیت منابع آبی استان به مرز هشدار برسد. به طوری که به گفته مسئولان شرکت آب منطقه‌ای اردبیل ، در حال حاضر سد یامچی به عنوان اصلی‌ترین تامین کننده آب شرب شهروندان اردبیلی و برخی از روستاهای اطراف تقریبا خالی و به سطح غیرقابل مصرف رسیده است و همین امر متولیان امر را بر آن داشته است از همین الان به فکر تامین آب شرب مورد نیاز شهروندان باشند.

حمید فضایلی ، معاون شرکت آب منطقه‌ای اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به کاهش بارش‌ها و به تبع آن کاهش ورودی آب سد یامچی اظهار کرد: سد یامچی به عنوان یکی از مهم‌ترین سدهای استان به دلیل تامین آب آشامیدنی مرکز استان هم‌اکنون ۲۲ میلیون مترمکعب آب دارد که نسبت به سال قبل ۱۰ درصد کاهش یافته است.

اقدامات اضطراری مدیریت بحران در حوزه آب استان آغاز شده است

در همین زمینه روز گذشته سیدحامد عاملی استاندار اردبیل در نشست بررسی مصوبات سفر رئیس‌جمهور به اردبیل که با حضور محسن منصوری معاون اجرایی رئیس جمهور برگزار شد، خواستار تامین منابع مورد نیاز و اجرای سریع طرح جامع آبرسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین مصوبات سفر اول رئیس‌جمهور به اردبیل شد.

وی با بیان اینکه وضعیت آب در استان به شدت بحرانی است، افزود: استان اردبیل به مدت سه سال متوالی است که دچار خشکسالی شده و در حال حاضر هشت شهر استان با تنش آبی مواجه هستند.

استاندار اردبیل با اشاره به وضعیت بارندگی‌های فصل پاییز خاطرنشان کرد: در حالی که امید می‌رفت بارندگی های فصل پاییز کمبودهای گذشته آب استان را جبران کند، یکی از کم بارش‌ترین فصل‌های استان رقم خورد و هم‌اکنون مرکز استان هم به‌شدت در معرض تنش آبی است.

وی با بیان اینکه اقدامات اضطراری مدیریت بحران در حوزه آب شروع شده است، گفت: انتظار داریم اعتبارات طرح جامع آبرسانی که جزو مصوبات سفر اول بوده و منابع آن تا حدودی دیده شده با دستور سازمان برنامه و بودجه تخصیص یابد تا کارهای آن آغاز شود.

اجرای طرح جامع آبرسانی نیازمند ۶۰ هزار میلیارد ریال اعتبار

مقام عالی دولت در استان اضافه کرد: برای اجرای این طرح حدود ۶۰ هزار میلیارد ریال منابع پیش‌بینی شده است. علاوه بر این اعتباراتی هم توسط وزارت نیرو تامین شده و زمینه آماده است تا در جریان سفر دوم رئیس‌جمهور این کار شروع شود ولی باید اعتبارات ماده ۲۳ آن تامین شود.

تامین آب پایدار مستلزم زیرساخت‌هایی است که احداث آن نیازمند تامین اعتبارات مورد نیاز است و همین امر امروز تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان استان شده است.

در این زمینه علی حیدری اناری ، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل گفت: به پیشنهاد شرکت آب منطقه‌ای اردبیل و پذیرش وزارت نیرو طرح احداث تصفیه‌خانه آب اردبیل در محل ‌شورابیل با پنج هزار میلیارد ریال اعتبار در بین طرح‌های ویژه و حائز اهمیت این وزارتخانه قرار گرفته است که در صورت تامین اعتبار عملیات اجرایی آن از سر گرفته می‌شود.

وی با بیان اینکه این پروژه با هدف کیفی‌سازی آب آشامیدنی شهروندان در دستور کار قرار گرفته است، یادآور شد: ۷۰ درصد از منابع آب شرب شهر اردبیل و برخی روستاهای اطراف آن از سد یامچی تامین می‌شود و با توجه به کاهش تراز آبی مخزن این سد به جهت تغییرات اقلیمی، طرح احداث تصفیه‌خانه شورابیل به منظور امکان استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی، افزایش کیفیت آب مرکز استان و جبران کمبود منابع آب‌های سطحی کلید خورده است.

حیدری اناری با اشاره به افزایش مصرف آب در اردبیل ادامه داد: مصرف آب آشامیدنی اردبیل بیش از یک هزار و ۷۰۰ لیتر در ثانیه است که این میزان در فصول گرم سال به بیش از یک هزار و ۸۵۰ لیتر در ثانیه می‌رسد که با وجود زیرساخت‌های فعلی و ذخایر آبی موجود، تامین این مقدار آب بسیار دشوار است.

وی با اشاره به چالش کمبود منابع آب در بسیاری از مناطق استان اظهار کرد: به دلیل کاهش بارش‌ها در پاییز امسال و احتمال روند این وضعیت در زمستان سال جاری، صرفه‌جویی حداقل ۲۰ درصدی در منابع آب آشامیدنی می‌تواند بخشی از چالش‌های آتی را برطرف کند.

حیدری بیان کرد: با توجه به کاهش ۶۰ درصدی روان‌آب‌ها، جریان رودخانه‌ها و تاثیر مستقیم بر تامین آب آشامیدنی مردم، اقدامات لازم جهت آگاه‌سازی بهره‌برداران جهت تشریح وضعیت منابع آبی و اولویت تخصیص آب در شهرستان‌ها در قالب برگزاری نشست‌های تخصصی با کشاورزان، انجام شود.

اگر منابع آبی را درست مصرف نکنیم مشکلات کم‌آبی تشدید خواهد شد

در همین زمینه علیرضا نعمت سلطانی ، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: زنگ خطر کمبود و حتی نبود آب، مدت‌هاست به صدا در آمده و اگر به دلایل مهاجرت مردم در اطراف و اکناف دقت کنیم، کمبود آب نقش بسزایی در این مهاجرت‌ها داشته است که آن هم تبعاتی همچون حاشیه‌نشینی را به کلانشهرها تحمیل کرده است و برای جلوگیری از تداوم این روند باید فکری کرد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل خاطرنشان کرد: در دشت اردبیل ۹۰ درصد چاه‌هایی که برای دستیابی به آب حفر می‌شود، آبی وجود ندارد، در حالی که زمانی از همین چاه‌ها ۷۵۰ تا ۹۰۰ لیتر در ثانیه آب برداشت می‌شد.

نعمت سلطانی با اعلام اینکه ۹۵ درصد آب زیرزمینی و رو زمینی در استان اردبیل برای کشاورزی و پنج درصد برای شرب مصرف می‌شود، گفت: پنج برابر آب‌های زیرزمینی نیز از آب سدها استفاده می‌کنیم و باز هم با توجه به تغییر اقلیم و کاهش بارش‌ها و نیاز روستاها و شهرها با مشکلات جدی مواجه هستیم.

سال‌هاست که توصیه به شهروندان برای مدیریت و مصرف بهینه آب ترجیع‌بند سخنان و اظهارات متولیان تامین آب شده است ، با این حال امروز بیش از هر زمان دیگری عمل به این توصیه ضروری است. پاییز اردبیل تقریبا کم بارش‌ترین فصل استان در دهه‌های اخیر رقم خورده و با گذشته نزدیک به نیمی از دی ماه هنوز شاهد بارندگی در استان نبوده‌ایم.

بدیهی است عبور از این شرایط مستلزم همراهی و هم‌آوایی همه شهروندان با مدیریت درست مصرف آب است ، از سوی دیگر احداث زیرساخت‌های تامین آب از منابع موجود و یا فرا حوضه‌ای مستلزم صرف هزینه‌های کلان است که آن هم مستلزم توجه کلان و ملی به بحران آب در استان و شهر اردبیل است.

نگاهی به آمار مهاجرت‌های بزرگ نشان می‌دهد یکی از علل اصلی مهاجرت خشکسالی و نبود منابع آب بوده است ، مهاجرت پیامدهای عدیده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای مناطق مهاجرپذیر دارد و روند توسعه مناطق مهاجرفرست را هم با طور جدی مختل می‌سازد.

برای جلوگیری از وقوع این اتفاق لازم است طرح‌های تامین آب پایدار استان و شهر اردبیل در دستور کار مسئولان کشوری قرار بگیرد ، بدیهی است فرصت اجرای چنین برنامه‌هایی زیاد نیست و باید در کمترین زمان ممکن برای مدیریت و تامین آب مورد نیاز اهالی اردبیل فکری کرد.

به گزارش خبرنگار ایرنا ، محسن منصوری در حاشیه بازدید از پروژه‌های عمرانی اردبیل در گفت و گو با خبرنگاران با قدردانی از زحمات استاندار و مدیران این استان اظهار کرد: اتفاقات خیلی خوبی در حوزه‌های مختلف عمرانی و اقتصادی اردبیل رقم خورده  است به طوری که از مجموع حدود ۶ هزار میلیارد تومان اعتبارات مصوب سفر اول رئیس‌جمهور به استان اردبیل بیش از چهار هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تامین اعتبار و وارد استان شده و کارها به‌خوبی پیش رفته است.

وی ادامه داد: برخی از طرح‌هایی که امروز با جدیت دنبال می‌شود، مطالبه و آرزوی قدیمی مردم استان است که از جمله آنها پروژه راه‌آهن اردبیل – میانه می‌باشد که مراحل پایانی خود را طی می‌کند.

منصوری یادآورشد: البته به مردم وعده داده بودیم که این پروژه زودتر به بهره‌برداری برسد ولی به‌دلیل شرایط پیچیده پروژه و نیاز به منابع مالی زیاد کار به تاخیر افتاد و طی چند ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

معاون اجرایی رئیس‌جمهور تصریح کرد: این زیرساخت مهم راه‌آهن هم از نظر اقتصادی ، هم از نظر خدماتی و هم جابجایی بار و مسافر بسیار اهمیت دارد که انشاءالله در اسرع وقت تکمیل شده و به بهره‌برداری می‌رسد.

وی همچنین گفت: رئیس سازمان برنامه ، وزیر راه و شهرسازی و شخص رئیس‌جمهور همه متعتقدند این پروژه در اسرع وقت افتتاح می‌شود ، استاندار اردبیل و نمایندگان مردم این استان در مجلس شورای اسلامی هم با جدیت پیگیر هستند تا کار نهایی شود.

منصوری به برگزاری جلسات مستمر در مجموعه معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری برای موضوع راه‌آهن اردبیل اشاره کرد و افزود: ما وعده دادیم این طرح در اسرع وقت تکمیل و افتتاح شود.

منصوری همچنین با اشاره به بازدید خود از پتروشیمی اردبیل هم گفت: حدود ۸۰ هزار میلیارد ریال برای این مجموعه سرمایه‌گذاری شده و در چند روز گذشته هم بهره‌برداری آزمایشی از آن آغاز شده است ، این پروژه از اتفاقات مهمی است که با جدیت در استان اردبیل اجرا شده است.

معاون اجرایی رئیس‌جمهور به پایین بودن سرانه‌های بهداشتی و درمانی استان اردبیل از متوسط کشوری اشاره کرد و ادامه داد: تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته شده و یکی از آنها تکمیل بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی اردبیل است که عملیات اجرایی آن پس از سفر اول رئیس‌جمهور به اردبیل آغاز شده است.

منصوری تصریح کرد: این پروژه به نسبت زمانی که طی شده پیشرفت خوبی داشته ، هر چند تامین منابع جدی‌تری باید برای آن اتفاق بیافتد ، در جلسه امروز در استانداری اردبیل نسبت به این موضوع تصمیم‌گیری و کمک خواهیم کرد تا تامین اعتبار آن تسریع شود.

وی افزود: یکی دو پروژه بیمارستانی هم در سطح استان اردبیل فعال است که امروز بازدید و پیگیری خواهد شد.

منصوری گفت: امیدواریم با همت مجموعه مدیران استان ، استاندار و نمایندگان مردم اردبیل و جدیتی که در سطح کشور برای تکمیل مصوبات پروژه‌های سفر و با عنایت ویژه‌ای که رئیس‌جمهور به استان اردبیل دارد کارهایی که در این استان شروع و مراحلی از اجرا و تکمیل آنها طی شده ، در اسرع وقت به بهره‌برداری برسد.

معاون رئیس جمهور افزود: رئیس‌جمهور مخصوصا بر روی ۲ پروژه مهم راه‌آهن و پتروشیمی اردبیل هدف‌گذاری کرده‌اند و این پروژه‌ها در جریان سفر آتی ایشان به اردبیل رسما افتتاح خواهد شد.

نوبخت اژدری با اشاره به پیش‌بینی تولید بالغ بر ۷۷۰ هزار تن محصول سیب زمینی در استان اردبیل طی امسال گفت: این استان با تولید یک پنجم محصول سیب زمینی کشور، ظرفیت بالایی برای صادرات این محصول دارد.

وی نبود مشوق‌های صادرات، الزام صادرکنندگان برای انتقال ارز حاصل از صادرات به داخل و فروش آن به شبکه بانکی دولت با نرخ مصوب و پایین و نیز سخت بودن امکان انتقال منابع ارزی حاصل از صادرات را از جمله علل کم بودن صادرات سیب زمینی اردبیل ذکر کرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اضافه کرد: هم‌اکنون بالغ بر ۳۰۰ هزار تن محصول سیب زمینی مازاد استان اردبیل آماده صادرات است و با توجه به زمان محدود، فرصت کمی برای روانه کردن این میزان از محصول به بازارهای مصرف خارجی و داخلی وجود دارد.

وی میزان مصرف سیب زمینی در داخل استان را حدود ۶۰ هزار تن و میزان مصارف دیگر شامل تامین مصرف واحدهای صنعتی مرتبط و نیز صادرات به سایر مناطق و استان‌های کشور را حدود ۳۳۰ هزار تن اعلام کرد.

اژدری با اشاره به نبود کارخانه‌‎های فرآوری و تولید محصولات جانبی سیب زمینی از قبیل چیپس در استان اردبیل گفت: این امر سبب شده است که محصول سیب زمینی به صورت خام از استان خارج شده و نقش کمتری در اقتصاد استان داشته باشد.

وی از کشت محصول سیب زمینی در ۱۹ هزار و ۲۳۳ هکتار از اراضی شهرستان‌ های اردبیل، نیر، نمین و سرعین در سال جاری خبر داد و اظهار کرد: محصول سیب زمینی برداشت شده در این استان در ۱۱ سردخانه مجهز و فنی و بیشتر در انبارهای غیرفنی و شخصی تولیدکنندگان ذخیره‌سازی شده است.

استان اردبیل امسال با تولید بالغ بر ۷۷۰ هزار تن محصول سیب زمینی، رتبه دوم تولید این محصول را در سطح کشور به خود اختصاص داده است.

امسال در ۱۹ هزار و ۲۳۳ هکتار از اراضی استان به خصوص در شهرستان‌های اردبیل، نمین، نیر و سرعین محصول سیب زمینی کشت شده بود که همه محصول برداشت و در انبارها ذخیره‌سازی شده است.

متوسط تولید سیب زمینی در هر هکتار از اراضی کشاورزی استان اردبیل ۴۰ تن در هکتار اعلام شده ولی رکورد تولید ۷۰ تن در هکتار نیز ثبت شده است.

۹۶ درصد ارقام کشت شده سیب زمینی در مزارع استان اردبیل از نوع آگریا و چهار درصد دیگر نیز از ارقام دیگر شامل جلی، بانبا، اسپریت و فونتانا بوده است.

۱۰۰ درصد مزارع سیب زمینی استان اردبیل به صورت مکانیزه کشت می‌شود و شیوه آبیاری مزارع استان نیز در چند سال اخیر مدرن شده و اغلب به صورت آبیاری با نوار تیپ انجام می‌شود.

همه ساله حدود ۵۷۰ هزار تن از محصول سب زمینی استان اردبیل به بازارهای مصرف داخلی در سایر استان‌ها و نیز به کشورهای همسایه از جمله عراق، جمهوری آذربایجان، گرجستان و روسیه صادر می‌شود.