کاندیدای پوششی اصطلاحی است که از انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۹۶ مطرح شد. در این روش چندین نفر در انتخابات کاندیدا میشوند با این هدف که از جمعشان فقط یک نفر را حمایت بکنند و بدین وسیله نامزد اصلی را از حملات و انتقادات رقبا حفظ نمایند.
کاندیداهای پوششی در زمان تبلیغات برای نامزد اصلی نقش ضربهگیر را بازی میکنند تا بتوانند او را از ضربه خوردن در افکار عمومی محافظت نمایند.
کاندیداهای پوششی وقتی به وظیفه خود در محافل و مجالس عمل کرده و تا آنجا که در توان دارند از ریزش آرای کاندیدای اصلی ممانعت میکنند به نفع وی در یکی دو روز مانده به برگزاری انتخابات انصراف میدهند. کارشناسان برای کاندیداهای پوششی دو وظیفه عمده ذکر میکنند. آنها در گام اول با ایجاد شور و نشاط انتخاباتی سعی میکنند آرای خاکستری را به پای صندوقهای رأی و به نفع نامزدشان بکشند و در دومین مرحله از فردای روز انتخابات برای به دست آوردن موقعیت مناسب و پست و مقامی ایدهآل برنامهریزی میکنند .
کاندیداهای پوششی بیشتر در انتخابات ریاستجمهوری دیده میشوند. بهدلیل برگزاری مناظرات در شبکههای سراسری امکان مانور برای نامزدهای ضربهگیر فراهم میگردد .
در مناظرات تلویزیونی انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۶ رفتار پوششیها کاملاً به ذوق میزد. تصنعی بودن رفتار انتخاباتی آنها برای افکار عمومی مشخص میشد. غیرجدی بودن تلاشها و دربست در اختیار کاندیدای اصلی بودن، مناظره را به یک تئاتر تبدیل میکرد.
در انتخابات مجلس شورای اسلامی اهمیت کاندیداهای ضربهگیر به اهمیت انتخابات ریاستجمهوری نیست. وقتی از ماهها قبل کاندیداهای احتمالی در صحنه ظاهر میشوند و خواسته و ناخواسته رو به هزینه کردن و بستن تیمهای مختلف میآورند و برای اعضای ستاد وعدههای شیرین و دلگرمکننده میدهند کنارهگیری به نفع یکی از کاندیداها بعد از ماهها دوندگی غیرممکن میشود.
در انتخابات مجلس، امکان برگزاری مناظرات و رفتار به سبک و سیاق انتخابات ریاستجمهوری وجود ندارد و اطلاق عنوان پوششی یا ضربهگیر برای برخی از کاندیداهای مجلس اقدامی درست و منطقی نخواهد بود.
در روزهای اخیر در محافل سیاسی از برخی نامزدهای احتمالی بهعنوان کاندیداهای پوششی نامبرده شده است. کاندیداهایی که براساس شواهد موجود هزینههای زیادی انجام داده و با تبلیغات زیاد امیدوارند که به مجلس راه پیدا بکنند و بر صندلی نمایندگی تکیه بزنند.